Rzecznik Praw Ucznia w szkole
Nie ma jednolitego dokumentu określającego prawa ucznia. Od 6 stycznia 2000 roku weszła w życie Ustawa o Rzeczniku Praw Dziecka. Tematyka praw ucznia dotyka wielu ustaw i rozporządzeń Ministra Edukacji Narodowej i Sportu.
Zwykle określa się je na podstawie Konstytucji, kodeksu cywilnego, kodeksu karnego, Ustawy o systemie oświaty, ramowego statutu szkoły, przepisów dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy, Konwencji o prawach dziecka, Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności. Są to dokumenty, które w państwie prawa powinny być przestrzegane, a łamanie praw w nich zawartych powinno pociągnąć za sobą konsekwencje w postaci postępowania sądowego.
Oczywiście nie jest w interesie ucznia podawać swojego nauczyciela do sądu za to, że zamiast czwórki dostał z klasówki trójkę. Dlatego też wypracowano mechanizmy, które ułatwiają porozumienie między uczniem, a nauczycielem. Do takich mechanizmów należą: instytucja rzecznika praw ucznia, samorząd szkolny, szkolni rzecznicy praw ucznia.
Dokładna lista praw i obowiązków ucznia powinna znajdować się w statucie szkoły, który określa zasady funkcjonowania szkoły oraz sposoby współpracy uczniów, nauczycieli i rodziców.
W niektórych szkołach prężnie działający samorząd wybiera rzecznika lub rzeczników praw ucznia, którzy reprezentują interesy uczniów przed radą pedagogiczną czy dyrekcją szkoły.
Tam, gdzie samorząd uczniowski jest wyjątkowo aktywny, szkoły stają się odzwierciedleniem małych demokratycznych państewek.
To, jak będą reprezentowane prawa indywidualne przysłowiowego Jasia Kowalskiego, zależy głównie od jego aktywności.
Samorząd szkolny jest pierwszym przedstawicielem i obrońcą praw ucznia. Uczniowie szkół, w których nie zostały wypracowane formy samorządności muszą zwracać się bezpośrednio do wizytatorów pełniących funkcje rzeczników praw ucznia w Wojewódzkich Kuratoriach Oświaty.
Zasady wyboru Rzecznika Praw Ucznia:
1. W szkole działa powołany przez Dyrektora nauczyciel będący Rzecznikiem Praw Ucznia.
2. Rzecznik Praw Ucznia jest osobą ułatwiającą podmiotowe traktowanie uczniów w procesie dydaktyczno-wychowawczym.
3. Rzecznik Praw Ucznia może być odwołany przez Dyrektora Szkoły:
-na wniosek Samorządu Uczniowskiego.
-na wniosek samego Rzecznika.
4. Kadencja Rzecznika Praw Ucznia trwa 2 lata.
5. Kadencja Rzecznika kończy się z chwilą powołania jego następcy.
6. Funkcję Rzecznika Praw Ucznia można sprawować wielokrotnie.
7. Rzecznik Praw Ucznia działa na podstawie Statutu Szkoły i Konwencji Praw Dziecka. Jego główna rola polega na aktywnym ingerowaniu w życie szkoły wszędzie tam, gdzie naruszane są prawa ucznia i inicjowaniu działań mających na celu ich ochronę.
8. Rzecznik w sprawowaniu swej funkcji jest niezależny.
9. Do właściwości Rzecznika Praw Ucznia należy w szczególności:
-znajomość Statusu szkoły, Kodeksu Ucznia oraz Konwencji Praw Dziecka, informowanie uczniów o przysługujących im prawach i sposobie ich dochodzenia,
-interwencja w razie naruszenia podstawowych praw ucznia,
-udzielanie pomocy uczniom zgodnie z ustalonym trybem postępowania, kontrola realizacji i rozwiązywania spraw spornych,
-składania sprawozdania przed Radą Pedagogiczną ze swojej działalności.
10. W swojej misji Rzecznik Praw Ucznia nie może wyręczać w obowiązkach wychowawców.
11. Rzecznik podejmuje działania na wniosek stron tzn. uczniów, nauczycieli lub pracowników administracji szkoły.
Rzecznik Praw Ucznia ma prawo do:
ˇ swobodnego działania w ramach obowiązujących regulaminów i trybu postępowania;
ˇ wnioskowania do organu uchwalającego Statut Szkoły o wprowadzenie zmian zgodnych z prawami ucznia oraz o wprowadzenie zapisu chroniącego prawa ucznia;
ˇ zapoznania się z opinią stron konfliktu;
ˇ uczestnictwa w roli obserwatora, na wniosek zainteresowanej strony przy przeprowadzaniu egzaminów klasyfikacyjnych;
ˇ odstąpienia od podjęcia interwencji.
Tryb postępowania w kwestiach spornych uczeń-uczeń:
ˇ zapoznanie się z opinią stron konfliktu,
ˇ podjęcie mediacji ze stronami we współpracy z wychowawcą klasy,
ˇ skierowanie sprawy do pedagoga lub psychologa szkolnego w razie kłopotów z rozstrzygnięciem sporu w dalszym trybie postępowania- zasięgnięcie opinii Rady Pedagogicznej,
ˇ ostateczną decyzję o sposobie rozwiązania konfliktu podejmuje Dyrektor.
Tryb postępowania w kwestiach spornych uczeń-nauczyciel:
ˇ zapoznanie się z opinią stron konfliktu;
ˇ podjęcie mediacji ze stronami;
ˇ zasięgnięcie opinii pedagoga szkolnego;
ˇ wystąpienie do Dyrektora Szkoły o podjęcie decyzji w sprawie, w przypadku trudności z rozstrzygnięciem sporu.
Rzecznik Praw Ucznia informuje każdorazowo zainteresowane strony o podjętych przez siebie działaniach, zmierzających do rozwiązania konfliktu. W naszej szkole funkcję tę pełni pan Robert Soliński.
|